Jowan Aval Gwlanek
- drolla coth a Japan -
桃太郎
1
En termyn eus passyes, nanj ew pell, thera trigys en üdn teller den coth ha benyn goth. An den coth a wre dhe’n menydh keniver jorna rag trehy cünys, ha’n venyn goth dhe’n awon rag golhy hy dillas.
Üdn jorna, ha’n venyn goth o colhy an dillas reb an awon, e teuth aval gwlanek eüthyk brâs en neyja der an dowr.
“Ay! Ass ew spladn an aval gwlanek ma! My a wra y dhon tre dhe’n sîra wydn,” emedh an venyn goth, ha hei a wrüg pòsa war rag, m’allo hei y gachya. Bes re bell era an aval gwlanek. Ytho, an venyn goth a dackyas hy diwla ha dalleth cana an gan ma:
Trenk ew an dowr ena,
Wheg ew an dowr obma,
Na wrewgh mos dhe’n dowr trenk!
Dewgh dhe’n dowr wheg ma, dewgh!
Ha’n aval gwlanek a neyjas tû ha hei.
“Dar! Ma whans dhe vy a dhebry scon gen an sîra wydn,” emedh an venyn goth, o minwherthin. Ha hei a worras an aval gwlanek en hy hanstel awartha dhe òles ha drei an begh poos dhe dre.
An gorthûher na, an den coth a dheuth tre en degy cünys war y geyn.
“Ha, sîra wydn, my a veu o cortos. Dewgh chei en üskis! Ma neppeth da dhebm rages.” emedh an venyn goth.
“Meur ras dhe whei, dama wydn. Dr’ew hedna?” emedh an den coth, hag ev a wrüg disky y skijyow cala hag entra dhe'n chei.
Ha’n venyn goth a gemeras an aval gwlanek bras mes a ambry an gegin ha’y dhrei dhe’n den coth.
“Mirowgh, sîra wydn! Spladn ew an aval gwlanek ma, anon?” emedh an venyn goth.
“Spladn ew, yn tevri! Pe le wrügo whei perna aval gwlanek mar vrâs?” a vednas an den coth.
Emedh an venyn goth “Na, sîra wydn, na wrüga vy y berna. My a’n cavas e’n awon hedhyw.”
“E’n awon? Marth yw genam!” emedh an den coth.
Ev a’n kemeras et y dhiwla ev ha mires stark orto, ha distowgh e foljas an aval gwlanek en hanter, ha flogh bian a labmas mes. Pur teg o, ha ev a òlas gen lev pur vrâs ha crev.
“Ay, Ay!” Ha’n düs goth a wrüg crei, meur aga marth.
Ena, “Well!” emedh anjei warbarth, pur lôwen. “Pub dedh thera nei o leverel pegebmys ew gan whans nei a flogh. Martesen thew an flogh bian ma ro a dhuw.”
Ha’n den coth a wrüg bryjyon dowr, ha’n venyn goth a wrug parüji lystednow, ha pur vesy o anjei.
Ha pa wrüg an venyn goth gorra an flogh bian e’n geryn, ev a òlas pur ûhel, ha herdhya dhe’n venyn goth gen y vrehow crev.
“Ass ew e crev ha yagh!” anjei a wrüg wherthin.
Ha rag ev a veu genys mes a aval gwlanek, anjei a greias an maw bian “Jôwan Aval Gwlanek”
2
An den coth ha’n venyn goth a vagas Jôwan Aval Gwlanek gan meur a gerenja.
Ha seul vôy a wrella e tevy, dhe greffa ev a veu. Ha nag era den veth en oll a’n dre et aga ogas o crev lowr dhe fetha Jôwan Aval Gwlanek en omdowl. Bes wheg o ev, ewedh, ha thera ev o cara an düs goth et y golon.
Nena e veu Jôwan pemdhek bloodh.
Ha’n creffa den en oll Japan o e lebmyn. Ha Jôwan a venja mos prevy y grevder en pow dres an mor.
Ena, Jôwan a dheuth warbydn nebün den o tos tre a viaj pell dhort enesow dres an mor. Hag ev a lavaras whedhlow pur estren ha barthek, ha war an diwedh emedh an den:
“Mar tewgh whei ha reuvya gas scath lies bledhen pell dhort cres an mor, whei a wra cawas teller creiys “Enys an Gewry”. Ma kewry pur hager trigys ena, en castel eüthyk garow, gwres a hôrn dû. Ma an gewry o qwitha tresoryow marthys da, neb a wrüg anjei ladra mes a bowyow dres oll an nor ves.”
Ha pa wrüg Jôwan clowes an whedhel ma, pur vall o ganjo mos dhe Enys an Gewry. Ha’n gorthûher na, ev a lavaras dhe’n den coth:
“Sîra, gerowgh vy kemeres o hübmyas teg, mar pleg.”
“Pe le thesta o mos?” A vednas an den coth meur y varth.
“Thera vy o mos dhe Enys an Gewry, dhe dryhy war an hager gewry ma,” emedh Jôwan.
“Ena! Thew hedna ober kelednek, yn tevri. Ke, chil vian,” emedh an den coth.
“Ay, chy a vedh pur wag war dreth mar bell alebma. Gerowgh nei gwil boos rages,” emedh an venyn goth.
Ha’n düs goth a draylya sküdel ven brâs en cres an lôwarth, ha anjei a dhallathas dhe wil pellednow wheg rag Jôwan dhe gemeres war an viaj.
Nena pa thera diwedh dh’aga oberow, Jowan a gowlwrüg y fardellow.
Jôwan a wiscas cryspows an samurai adro dhodho ha kelmy y gledha fast ort y wrügys ha’n sagh a bellednow wheg ewedh. Hag ev a senjas en y dhorn gwynsell batel afînys gen lymnans an aval gwlanek.
“O sîra vy, o dama vy, my a dal mos lebmyn,” emedh Jôwan, en omblegya y honan, pur gortes.
“Pur dha. Ke dhe dryhy war an gewry, o mab,” emedh an den coth.
“Kebmer with, na wra hurtya dha honan, chil vian,” emedh an venyn goth.
“Na borth ahwer, a dhama! Ma genam an gwella pellednow wheg en oll Japan, anon?” emedh Jôwan, ena: “Pub bolonjedh da! A’n our!”
Thera an düs goth a’ga sav mes a’n daras ha mires orth an fordh bys pan na alja gweles Jôwan Aval Gwlanek na fella.
3
Jôwan a dravalyas lies jòrna, ha war an diwedh pa wrüg e dos dhe dopp a venydh ûhel, kei a dheuth en pònya mes a’n gwels. Jôwan a dreylyas dh’y weles, ha’n kei a omblegyas y honan pur gortes.
“Pe le ero whei o mos, mester Jôwan Aval Gwlanek, my a’gas pes whei?” a vednas an kei.
“Thera vy o mos dhe Enys an Gewry, dhe dryhy war an hager gewry ma,” emedh Jowan.
“Ha pandr’ew hedna e’n sagh war gas grügys, my a’gas pes whei?” a vednas an kei.
“Obma an gwella pellednow wheg en oll Japan.” emedh Jôwan.
“Rewgh dhe vy onan, my a’gas pes whei, ha my a vedn mos barha whei.” emedh an kei.
Emedh Jôwan: “Kebmer onan dhann. Deus barha vy ha welcom chy a vedh!”
Ha’n kei a dhabras üdn bellen wheg ha sewya adhelher dhe Jôwan Aval Gwlanek.
Ha pa wrüg anjei dos dhe òles an menydh, war an diwedh, anjei a entras dhe goos down, ha sim a wrüg labma dhort gwedhen. Jôwan a dreylyas dh’y weles, ha’n sim a omblegyas y honan pur gortes.
“Pe le ero whei o mos, mester Jôwan Aval Gwlanek, my a’gas pes whei?” a vednas an sim.
“Thera vy o mos dhe Enys an Gewry, dhe dryhy war an hager gewry ma,” emedh Jôwan.
“Ha pandr’ew hedna e’n sagh war gas grügys, my a’gas pes whei?” a vednas an sim.
“Obma an gwella pellednow wheg en oll Japan.” emedh Jôwan.
“Rewgh dhe vy onan, my a’gas pes whei, ha my a vedn mos barha whei.” emedh an sim.
Emedh Jôwan: “Kebmer onan dhann. Deus barha vy ha welcom chy a vedh!”
Ha’n sim a dhabras üdn bellen wheg, ha sewya adhelher dhe Jowan Aval Gwlanek ewedh.
Ha pa wrüg anjei gara an coos, war an diwedh, anjei a dheuth dhe bras efan, ha fesont a wrüg neyja dor a’n ebron. Jôwan a dreylyas dh’y weles, ha’n fesont a omblegyas y honan, pur gortes.
“Pe le ero whei o mos, mester Jôwan Aval Gwlanek, my a’gas pes whei?” a vednas an fesont.
“Thera vy o mos dhe Enys an Gewry, dhe dryhy war an hager gewry ma,” emedh Jôwan.
“Ha pandr’ew hedna e’n sagh war gas grügys, my a’gas pes whei?” a vednas an fesont.
“Obma an gwella pellednow wheg en oll Japan.” emedh Jôwan.
“Rewgh dhe vy onan, my a’gas pes whei, ha my a vedn mos barha whei,” emedh an fesont.
Emedh Jôwan: “Kebmer onan dhann. Deus barha vy ha welcom chy a vedh!”
Ha an fesont a dhabras üdn bellen wheg, ha sewya adhelher dhe Jôwan Aval Gwlanek ewedh.
Lebmyn Jôwan, lôwen o va dhe gawas cowetha mar dha. Ha’n bagas heudh a wrüg pejya gen aga herdh, ha war an diwedh, jei a dheuth dhe'n mor.
Dre happ, thera scath neb o kelmys dhe’n borthva.
“Thera vy o reuvya,” emedh an kei, ha ev a gemeras an revow.
“Thera vy o lewa,” emedh an sim, ha ev a gemeras an lew.
“Thera vy o còlya,” emedh an fesont, ha’y sav e’n pedn a rag.
Spladn o an gewer e’n jorna na, ha nag era üdn dodn war an mor. Ha’n scath a wrüg tòthya adreus an dowr maga üskis avel lûhesen, hag en polj bian alena an fesont a armas “Ho, tir en rag!” Ha ev a wrüg lesa y skelly ha neyja war tû ha’n gorwel.
Jôwan a gòlyas an fesont, ha pell war amal an mor ev a alja gweles skeus haval orth comolen. Ha pa wrüg anjei dos nes, an gomolen, tabm ha tabm, a dreylyas dhe enys.
“My a ell ’y gweles! Hodna ew Enys an Gewry!” A armas Jôwan.
Ha’n kei ha’n sim a dhallathas garma en lôwen, ewedh.
Nes veu an enys, lebmyn. Jei a alja gweles an castel war wartha an garrek, ha’n withyjy gawrek a savas dherag an porth hôrn. Ha thera an fesont a’y esa war ûhella tourik an castel, ha gòlyas y gowetha.
4
Jôwan a labmas mes a’n scath dhe’n tir, ha’n kei ha’n sim a sewyas adhelher.
Marth o gen an withyjy gawrek dhe welas an bagas astranj war an garrygi, ha jei a fescas dhe dû dhelher dhe’n porth ha’y herdhya m’alla anjei y geas.
“Obma Jôwan Aval Gwalanek a Bow Japan, devedhys ewa dhe dryhy warnowgh! Egor! Egor!” a greias an kei en frappya bydn an porth.
Pa glowas an gewry crei gwyls an kei, pur own veu anjei, ha herdhya orth an porth gen oll aga nell.
Bes an fesont a neyjas dhort an tourik, ha pockya lagajow an withyjy gen y elvin, ha anjei a fias dhe’n fo. Ha gens hedna, an sim a gramblas war vadn an fos men ûhel, entra dhe’n castel hag egery an porth dhort tû abervedh.
Ena, Jôwan ha’y gowetha a bònyas dredh an porth gen crei batel hag omsettya war an gewry, ha’n chif-gewry gen y vayny gawrek a omsettyas ewedh, o creia ha scrija ha troyllya füstow hôrnek et aga dornow hûjüs.
Pur vrâs o an gewry, heb mar, bes nag ên’jei pur godnyk, ha thera an fesont o pockya ga lagajow, ha’n kei o pratha ga üfernyow ha’n sim o cravas aga bohow, terebo an gewry dhe bònya en kelhow ha scrija “Udd! Udd!” ha nena jei a dhallathas dhe òla trûan, gara dhe godha ga füstow, ha sevel ort ombla.
An chif-gewry en üdnik a wre bejya gen ombla. Bes Jôwan a labmas war y geyn ha maylya y vrehow ha’y arrow adro dhe’n cawr.
“Nag era jy whath oh omrei, a gawr plos!?” A armas Jôwan, en dadn strotha codna an cawr gen oll y nerth. Ha war an diwedh na alja an chif godhav na môy, hag e dhe scòllya dagrow cawrek, ev a greias:
“Sa! My a dhascor gena jy! Spar o bownans, my a’ pe’jy, ha my a re dhe jy oll an tresor!”
Ytho, an gewry a dhros tresoryow pur varthys mes a’n castel: mantel anweladow ha hatt hüs, morthol hüdel ha pel a wrys, coral, ris ha glasveyn, ha’n môyha barthek taclow en oll an norves. Ha'n gewry a gargas menydh an rychys war gert.
Jôwan ha’y gowetha a herdhyas kert an tresor e’ga scath. Hag e’n termyn ma, thera an scath o mos whath scâffa vel an dreveth eus passys, ha kens neb pell devedhys ên’jei en Japan.
Ha pa thew an scath devedhys en tiredh, an kei a savas kensa ha dalleth tedna an kert, ha’n fesont a hâlyas an lovan, ha’n sim a herdhyas dhort tû a dhelher.
“Hunchyowgh whare! Hunchyowgh whare!” a ganas an trei howeth, ha’n kert poos a rolyas tû ha tre.
“Sür lowr e vedh Jôwan o tos tre pur scon!” Thera an den coth ha’n venyn goth ort y ortos keniver jòrna.
Ass o anjei lowena pa weles an düs goth Jôwan ha y vagas kelednek gen kert leun a dresor marthys da.
“Spladn ew, spladn! An gwella en oll Japan!” emedh an den coth.
“Ha na wrüssta jy hurtya gas honan, meur ras dhe dhuw!” emedh an venyn goth.
Ha Jowan a dreylyas dh’y gowetha ha leverel dhodhans:
“Well, sos! Ass o Enys an Gewry ma gwary teg, anon!”
Nena an kei a savas war y pâwyow arag ha hartha, ha’n sim a disqwedhas y dhens brâs gwydn ha wherthin, ha’n fesont a neyjas en kelhow a ûgh e’n ebron.
Ha teg o gewer, ha glas o an ebron, ha wheg o bleujyow an wedhen keres e’n lôwarth.
~ Diwedh ~